zarówno jak i
  • nazwy męskie o referencji żeńskiej i na odwrót
    21.11.2012
    21.11.2012
    Rzeczowniki męskie, kiedy opisują kobiety, zachowują się jak żeńskie, np. „Jedna profesor wstała”. Gdzie leży granica takiego użeńszczenia? „Młoda przewodnik wskazała” – jeszcze może być? Bo zdolna uczeń to już chyba nie.
    Czy to samo można stosować – a jeśli tak, to w jakich wypadkach – w drugą stronę, np. „Ten świnia powiedział” albo „Ten prostytutka wyszedł”?
  • nieustanny, nieustający i ustawiczny
    9.04.2014
    9.04.2014
    Szanowni Państwo,
    dlaczego w języku polskim słowa nieustanny i nieustający są synonimem wyrazu ustawiczny? Wszystkie trzy przykłady pochodzą od czasownika ustawać, ale dwa pierwsze posiadają człon przeczący, a ostatni – nie, pomimo że każdy z nich znaczy to samo. Jak wykształciła się ta nieregularność?
    Z góry dziękuję za wyjaśnienie tej kwestii.
  • obaj, obie, obydwaj i obydwie w celowniku

    31.03.2023
    31.03.2023

    Która z form jest poprawna podczas gdy zwracamy się do mężczyzn: „dziękuje wam obydwu/obu czy obojgu”?

    Jaka będzie poprawna forma w analogicznej sytuacji, kiedy zwracamy się do kobiet?

  • O oboczność: nowa płyta Kayah i nowa płyta Kai
    24.09.2016
    24.09.2016
    Szanowni Państwo,
    porada Kahah budzi moją wątpliwość. Według niej powinniśmy pisać np. nowa płyta Kayah zamiast nowa płyta Kai, co wygląda dziwnie. SWTiK zaleca jednoznacznie: „(…) Wymowa decyduje również o tym, że np. imię Sarah (…) ma formy Sary, Sarze (…)”. Analogicznie do Sarah odmieniamy Kayah.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Renault i Peugeot
    30.10.2002
    30.10.2002
    Witam serdecznie.
    Chciałbym się dowiedzieć, jak powinno się uzgadniać przymiotnik nowy z markami samochodów francuskich Renault i Peugeot. Słowem, która forma jest poprawna: „Sprawdź, czy wygrałeś nowego Renault Megane” czy też „Sprawdź, czy wygrałeś nowe Renaul Megane”? Sądzę, że obie formy są dopuszczalne z przewagą dla formy drugiej. Bardzo proszę o wyjaśnienie wątpliwości.
    Pozdrawiam
    Przemek
  • wcale i w ogóle
    5.11.2008
    5.11.2008
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie odnośnie słów wcale i w ogóle. Czy słowo wcale ma wydźwięk negacji? Spotkałem sie w literaturze z jego użyciem jako synonimu wyrażeń w całości lub całkiem, dopiero użycie (lub nie) z przeczeniem określało zabarwienie frazy (negacja lub nie) np. „Dziura była wcale duża”.
    Podobnie z wyrażeniem w ogóle. Literalnie znaczenie raczej powinno być według mnie zbliżone do ogólnie.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Michał Brandt
  • wspak i niepowaga

    22.12.2023
    22.12.2023

    Szanowni Państwo,

    mam dwa pytania, ale oba dotyczą neologizmów:

    1. czy wyraz „wspak” może być traktowany jako rzeczownik określający słowo lub liczbę zapisaną wspak, np. „zaryw jest wspakiem słowa wyraz”. Dodam, że wśród krzyżówkowiczów i skrablistów takie traktowanie wspaku jest przyjęte.

    2. czy poprawne jest użycie słowa „niepowaga”, którego brak w słownikach, ale które pojawia się w tekstach, nawet nie byle kogo, bo np. pisarza Adolfa Rudnickiego https://nfjp.pl/lemma/niepowaga

    Z poważaniem

    mp

  • Zoczyli i zobaczyli
    6.04.2016
    6.04.2016
    Szanowni Państwo,
    chciałbym zapytać o tekst kolędy Północ już była. W trzecim wersie pojawia się sformułowanie którą zoczywszy i zobaczywszy (…). Jeśli dobrze rozumiem, to oba słowa znaczą dokładnie to samo, prawda? Czy środek stylistyczny polegający na zestawieniu słów o takim samym znaczeniu ma jakąś szczególną nazwę?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Życie minęło szybko, jakby otworzyć i zamknąć drzwi
    10.07.2020
    10.07.2020
    Szanowni Państwo,
    Kto pierwszy powiedział, że życie mija tak, jakby otworzyć i zamknąć drzwi?
    Czy jest to polskie powiedzenie?
    Dlaczego akurat drzwi?
    Mam wrażenie, że częściej słyszałam powiedzenia, które straszą niż pocieszają i wyrażają wdzięczność. To brzmi mądrze ale jest bardzo negatywnie naładowane.
    Jakie jest przeciwne temu, pozytywne powiedzenie, które podkreśla dobro wynikające z upływu czasu i zmian oraz wdzięczność pomimo wszystko?
    Joanna
  • asterysk i krzyżyk w notach biograficznych
    5.06.2009
    5.06.2009
    Czy po krzyżyku stawianym przed datą śmierci powinna być spacja?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego